Στις πρόσφατες εκλογές ψηφίσαμε “σταθερότητα”. Αυτό ακούγεται. Ψηφίσαμε αυτούς που “δεν τρομάζουν” τους επενδυτές. Αυτούς που “φέρνουν” επενδύσεις. Αυτούς που “φέρνουν” την ανάπτυξη. Μόνο το 2022, η “ανάπτυξη” στην χώρα έφτασε το 5,9%. Μιλάμε φυσικά για την αύξηση του ΑΕΠ από ανάκαμψη και όχι από ανάπτυξη. Δεν φτιάξαμε κάτι καινούριο. Απλά επαναλειτουργήσαμε υποδομές που ήδη είχαμε. Το ίδιο χρονικό διάστημα βέβαια ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4%. Πως αυτό λέγεται ανάπτυξη; Δεν λέγεται. Τουλάχιστον όχι από αυτούς που γνωρίζουν οικονομικά.
Το θέμα δεν είναι απλό και δεν μπορώ να το απλοποιήσω τόσο ώστε σε μία παράγραφο να το καταλάβει κάποιος τρίτος, καθώς δεν είμαι οικονομολόγος. Απλά ως αναλυτής/προγραμματιστής έχω εμπειρία σε πολύπλοκα συστήματα και καταλαβαίνω την αλληλεπίδραση ανάμεσα στις μεταβλητές τους.
Αρχικά θα εξηγήσω τι είναι ανάπτυξη και τον απλούστερο τρόπο που υπολογίζεται. Μετά θα εξηγήσω με ποια βήματα φέρνουν τα κράτη επενδύσεις. Σίγουρα αυτά δεν περιλαμβάνουν βόλτες του εκάστοτε υπουργού ανάπτυξης σε φόρουμ επιχειρηματιών να τους τραβάει από το χέρι, ή επισκέψεις σε εργοστάσια. Οι επιχειρηματίες δεν είναι παιδάκια που τα φωνάζεις να παίξουν μαζί σου, στην αυλή του σπιτιού σου. Δεν είναι αυτή η δουλειά ενός υπουργού.
Τι είναι λοιπόν ανάπτυξη; Πως υπολογίζεται; Η ανάπτυξη, με μία φράση, είναι τα κεφάλαια που θα πέσουν στην αγορά, είτε νέα, είτε από τα κέρδη του προηγούμενου έτους, μείον το κόστος συντήρησης της υλικοτεχνικής υποδομής και όλο αυτό εκφρασμένο ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Λίγο προσοχή όμως. Κεφάλαια δεν είναι μόνο τα χρήματα. Είναι και οι τεχνολογίες και η τεχνογνωσία του εργατικού δυναμικού. Η επένδυση σε αυτά τα δύο πάει παράλληλα με την επένδυση σε χρήματα για νέες υποδομές.
Τι χρειάζεται τώρα μία χώρα να κάνει για να προσελκύσει παραγωγικές επενδύσεις, είτε από ντόπιους είτε από ξένους επενδυτές; Ποιες είναι οι παραγωγικές επενδύσεις και γιατί υπάρχουν και μη παραγωγικές; Η χώρα μας που υστερεί σε αυτά;
Θα ξεκινήσω απο το τι είναι παραγωγική και τι μη παραγωγική επένδυση. Παραγωγική θεωρείται μία επένδυση που έχει μακροχρόνια οφέλη. Για παράδειγμα ένα εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων. Μια μονάδα μεταποίησης με προϊόντα υψηλής ζήτησης. Αντίθετα, μια επένδυση που χτίζει απλά κατοικίες, δεν είναι παραγωγική και έχει μόνο βραχυχρόνια οφέλη στην τοπική αγορά. Χρειαζόμαστε και από τα δύο, αλλά αυτή τη στιγμή κυρίως παραγωγικές επενδύσεις.
Πάμε τώρα να δούμε τι προϋποθέσεις χρειάζεται μία χώρα για να προσελκύσει επενδύσεις:
Σίγουρα δεν χρειάζεται υπουργούς που κάνουν micromanagment. Δεν είναι αυτή η δουλειά των πολιτικών. Η δουλειά τους είναι να φτιάχνουν τους νόμους που κατοχυρώνουν θεσμούς και να φροντίζουν για τις υποδομές που χρειάζονται οι θεσμοί για την ορθή τους λειτουργία.
Επιγραμματικά θα αναφέρω τις 10 προϋποθέσεις και μετά θα αναλύσω κάθε μία:
1) Εκσυγχρονισμός δικαιοσύνης
2) Δίκαιη εργατική νομοθεσία
3) Τέλος στην διαφθορά
4) Περιορισμός γραφειοκρατίας
5) Πολιτική Αξιοκρατία
6) Αρχή Ανταγωνισμού
7) Σύγχρονη εκπαίδευση
8) Δημιουργία οικοσυστημάτων
9) Φορολογικά κίνητρα
10) Σταθερό τραπεζικό σύστημα
Εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης: Σήμερα, για να τελεσιδικήσει μία υπόθεση μπορεί να περάσουν και 10 ή και περισσότερα χρόνια. Και δεν έχουμε κάνει καμία πρόοδο σε αυτό. Στην ουσία, δεν έχουμε δικαιοσύνη με τέτοιους χρόνους. Ποια επιχείρηση ή ποιος εργαζόμενος θα αισθάνεται ασφαλής να προσφύγει στην δικαιοσύνη για οποιοδήποτε πρόβλημα, αν δεν μπορεί να έχει μία γρήγορη επίλυση;
Δίκαιη εργατική νομοθεσία: Πρέπει να επιτρέπεται στους εργαζόμενους να διεκδικούν τα δικαιώματά τους και στις επιχειρήσεις να έχουν εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, με απλή και κατανοητή νομοθεσία. Στην Ελλάδα χρειαζόμαστε εργατολόγους για να βρούμε άκρη στον κυκεώνα αυτής τη νομοθεσίας είτε είμαστε εργαζόμενοι, είτε επιχειρήσεις και στα πιο απλά ζητήματα.
Τέλος στην διαφθορά: Θεσμοθέτηση μίας απλής διαδικασίας καταγγελίας περιπτώσεων διαφθοράς με γρήγορη εκδίκαση και τιμωρία για τους υπεύθυνους. Η διαφθορά είναι έγκλημα και κοστίζει πολλά δις το χρόνο. Και αυτά τα χρήματα αυξάνουν το κόστος μίας επένδυσης και την πολυπλοκότητά της. Επίσης αυξάνουν και το κόστος που παραγόμενου προϊόντος, ειδικά αν αυτή η διαφθορά ακολουθεί την επένδυση σε όλο το βίο της.
Περιορισμός γραφειοκρατίας: Δεν μιλάμε μόνο για τις υπεύθυνες δηλώσεις μέσω internet. Υπάρχουν πολλές διαδικασίες που ακόμα απαιτούν φυσική παρουσία ή φυσική υπογραφή. Παράδειγμα, υπάρχουν διαδικασίες σε τελωνεία, τράπεζες, ασφαλιστικές που θα έπρεπε να δέχονται μία ψηφιακή υπογραφή αντί για την φυσική παρουσία ή την φυσική υπογραφή. Ακόμα και εγώ ως πρόσωπο που ήθελα να κάνω μία ασφάλεια για το σπίτι μου, έπρεπε να τυπώσω το έγγραφο, να το υπογράψω με το χέρι, να το σκανάρω για να το επιστρέψω! Αυτό δεν είναι ηλεκτρονική διαδικασία. Αυτό είναι γραφειοκρατία. Η σωστή διαδικασία θα ήταν να βάζω το ηλεκτρονικό έγγραφο στο gov.gr προς ψηφιακή υπογραφή, αφού υπάρχει αυτή η δυνατότητα και αυτό το αρχείο να επιστρέφεται ως έχει με την υπογραφή στην ασφαλιστική. Αμέσως μία με δύο ώρες γραφειοκρατίας έφυγαν από την μέση. Αυτή η μικρή αλλαγή και μόνο θα γλιτώσει πολλά εκατομμύρια ανθρωποώρες γραφειοκρατίας σε ένα έτος. Και υπάρχουν πολλές αντίστοιχες γραφειοκρατικές διαδικασίες που μπορούν να φύγουν από την μέση.
Πολιτική Αξιοκρατία: Πρέπει να σταματήσουμε επιτέλους να βάζουμε πολιτικούς σε θέσεις ευθύνης που η μόνη τους έγνοια είναι η ικανοποίηση ρουσφετιών που οδηγούν στην επανεκλογή τους και θεωρούν το υπουργείο, τσιφλίκι τους. Εκεί φταίμε και οι πολίτες και οι πρωθυπουργοί.
Αρχή Ανταγωνισμού: οργάνωση μίας ισχυρής αρχής ανταγωνισμού που θα ελέγχει και θα σταματάει τα καρτέλ. Κανένας υπουργός να μην μπορεί να αμφισβητήσει τις αποφάσεις της. Μόνο μία γρήγορη διαδικασία στην δικαιοσύνη να επιλύει διαφορές ανάμεσα σε επιχειρήσεις και την αρχή ανταγωνισμού.
Σύγχρονη εκπαίδευση: η εκπαίδευση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και την εξέλιξη στην αγορά εργασίας. Το τρένο αυτό το χάσαμε ήδη μία φορά, στην δεκαετία του 80, όταν αρνούμασταν να βάλουμε την πληροφορική στα σχολεία γιατί την βλέπαμε ως παιχνίδι, ενώ χώρες όπως η Αγγλία και οι ΗΠΑ την είδαν ως την μελλοντική βιομηχανία που έγινε.
Δημιουργία οικοσυστημάτων: Δεν πρέπει να αφήνουμε κάθε επιχείρηση να εφευρίσκει τον τροχό. Θα πρέπει να παρέχουμε κοινές υποδομές για την προβολή προϊόντων, κοινά δίκτυα πώλησης, υπηρεσίες lobbying, ακόμα και χρηματοδότηση για την προώθηση της παραγωγής μας. Αυτός είναι ο λόγος που η Ιταλία πχ πουλάει το λάδι όλης της Μεσογείου, ως δικό της, στο εξωτερικό. Οι δικοί μας ελαιοπαραγωγοί δεν έχουν καμία βοήθεια για την προώθηση του προϊόντος τους από την Ελλάδα.
Φορολογικά κίνητρα: Εκτός από την υψηλή φορολογία, υπάρχει και η αστάθειά της. Μία επιχείρηση θα πρέπει να γνωρίζει τι θα πληρώσει σε φόρους ανάλογα με το εισόδημά της τα επόμενα 5 χρόνια, ώστε να μπορεί να κάνει μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Έτσι όπως είναι το σύστημά μας σήμερα, ο κάθε υπουργός μπορεί να αποφασίσει να περάσει έναν νέο φόρο ή να αυξήσει έναν που θα αλλάξει τελείως τα δεδομένα για τις επιχειρήσεις.
Σταθερό τραπεζικό σύστημα: αντίστοιχα με την φορολογία, θα πρέπει και στον δανεισμό και στα διάφορα τραπεζικά εργαλεία να έχει μία αξιοπιστία το σύστημα για να έχουν οι επιχειρήσεις την δυνατότητα να κάνουν τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τους.
Ποια από αυτά παρέχει σήμερα το Ελληνικό κράτος; Κανένα. Γιατί όλες οι κυβερνήσεις θεωρούν την οικονομία τσιφλίκι τους και τις επενδύσεις, κοινωνικές σχέσεις. Αποτέλεσμα; Η κατάστασή μας.
Δεν θα ακούσετε κανένα κόμμα να σας τα λέει αυτά, γιατί δεν τα συμφέρει να ξέρετε τι ισχύει. Ένας πολίτης με γνώσεις δεν πέφτει εύκολα θύμα στην κοροϊδία τους.
Ως Πειρατής θέλω ενημερωμένους πολίτες. Γιατί η πολιτική μόνο έτσι λειτουργεί. Και τώρα δεν λειτουργεί.
Leave a Reply