Γενική ιδέα για σκάφος της NASA που “σπάει” την ταχύτητα του φωτός αναδιπλώνοντας το διάστημα.
Πριν από λίγους μήνες, ο Πρωθυπουργός της χώρας είχε πει στους νέους του κόμματός του, ότι τα όνειρά τους θα πρέπει να είναι προσγειωμένα. Προχθές, σε συζήτηση με κάποιους δήθεν φιλελεύθερους (που φυσικά δεν ήταν) άκουσα ότι η φαντασία είναι ανοησία. Μόνο η προσγειωμένη πραγματικότητα έχει νόημα.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από το να πνίγεις τα όνειρα των ανθρώπων. Αυτή είναι η πεμπτουσία του συντηρητισμού. Όχι κάποια γενικόλογη δεξιά ή αριστερή ή κεντρώα πολιτική πεποίθηση. Συντηρητισμός είναι να πνίγεις την φαντασία.
Το καλύτερο παράδειγμα που έχω να προσφέρω έρχεται από το χώρο της τέχνης. Η “ανόητη” φαντασία του Σταρ Τρεκ και του δημιουργού του, Τζιν Ρόντενμπερι προφήτευσε ή και ταυτόχρονα ενέπνευσε μισό αιώνα εξελίξεων μέχρι τώρα στην τεχνολογία, αλλά και στην κοινωνική συμπεριφορά. Αυτή η “ανόητη” φαντασία, προέβλεψε ή περιέγραψε από την θεωρία σε πρακτική τους χρήση τα κινητά τηλέφωνα, τους υπολογιστές με φωνητική διεπαφή, τις πολυσυσκευές, τα ολογράμματα, τους τρισδιάστατους εκτυπωτές και ένα σωρό άλλες τεχνολογικές εξελίξεις που είτε αποτελούν τμήμα της καθημερινής μας εμπειρίας, ή βρίσκονται σε τελικά στάδια ανάπτυξης.
Αντίστοιχα η “ανόητη” αυτή φαντασία μιλάει για έναν κόσμο που μοιράζονται όλοι τις ανακαλύψεις και τις εφευρέσεις, την πρόοδο της Ιατρικής και όλων των επιστημών, όπου η εργασία δεν είναι για επιβίωση, αλλά για βελτίωση. Αυτό το κομμάτι είναι εύκολο να το λοιδορήσουν όμως όσοι πάσχουν από ιδεοληψίες. Όσοι ζουν 100 χρόνια πίσω και στην ουσία είναι οι συντηρητικοί. Μιλάνε για τεμπέληδες, κλέφτες και διάφορα άλλα εύκολα και γραφικά.
Ας δούμε όμως που πάμε για να δούμε αν έχουμε επιλογές.
Στην επιστήμη υπάρχει ένας ορισμός που λέγεται Τεχνολογική Μοναδικότητα. Είναι το σημείο όπου οι υπολογιστές θα μπορούν να κάνουν περισσότερα από τον άνθρωπο. Η ευφυΐα τους θα είναι τόσο μεγάλη που το μέλλον θα είναι πλέον απρόβλεπτο. Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες για την ανθρωπότητα. Υποτίθεται ότι όλα τα προβλήματά μας θα μπορούν να λυθούν τότε. Είναι μάλιστα πολύ πιθανό, αν δεν αυτοκαταστραφούμε, η ανθρωπότητα κάποια στιγμή να δει μία τέτοια εξέλιξη. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι θα γίνει μέσα στην δική μας ζωή ή στα επόμενα 100 χρόνια, αλλά θα γίνει.
Αυτό όμως που ήδη συμβαίνει και θα συνεχίσει να εξαπλώνεται είναι η μείωση της ανάγκης για χειρωνακτική εργασία με την βελτίωση των αυτοματισμών και της ρομποτικής τεχνολογίας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι θα έχουν την δυνατότητα να εργάζονται σε τέτοιες απλές εργασίες και όλο και λιγότεροι θα μπορούν να αγοράζουν τα προϊόντα που παράγονται από αυτές, αν δεν αλλάξει κάτι.
Οι συντηρητικοί που έχω γνωρίσει λένε ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος να δημιουργεί τις ευκαιρίες του. Και μέχρι ένα σημείο έχουν δίκιο. Όμως, για να δημιουργηθούν ευκαιρίες χρειάζεται και υψηλό επίπεδο παιδείας και βασικά μέσα διαβίωσης, τα οποία δεν έρχονται μόνα τους. Αν αυτά δεν παρέχονται ίσα σε όλους, αλλά πρέπει να πληρωθούν από τους γονείς, στην ουσία μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο όπου οι φτωχότεροι έχουν λιγότερες ευκαιρίες και οι πλουσιότεροι όλες τις ευκαιρίες. Οικονομικά (όταν η οικονομία θεωρείται ότι είναι μόνο χρήμα) μπορεί να είναι αποδεκτό, κοινωνικά όμως δεν είναι. Επίσης, η οικονομία δεν είναι μόνο χρήμα, αλλά και διαχείριση πόρων, και ένας από τους σημαντικότερους πόρους είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Είναι οικονομία να το σπαταλάς; Ή μήπως είναι οικονομία να επενδύεις σε αυτό;
Πως επενδύουμε;
Επενδύουμε δυσκολεύοντας την πρόσβαση ανθρώπων στην παιδεία; Επενδύουμε μην επιτρέποντάς τους την συμμετοχή στην κοινωνία γιατί για τον άλφα ή τον βήτα λόγο ήταν “άτυχοι”; Τι γίνεται όταν αυτοί οι “άτυχοι” πλέον γίνουν τόσοι πολλοί που δεν θα μπορεί κανείς να επιβιώσει; Θα κλειστούν οι λίγοι τυχεροί σε σιδηρόφρακτες κοινότητες και θα αφεθούν στα χέρια… ποιών; Αυτών που μετά την βάρδιά τους πάνε ανάμεσα στους “άτυχους”;
Μήπως επενδύουμε με δύο απλούς τρόπους; 1ον, δίνοντας την δυνατότητα σε όλους να ζήσουν χωρίς να παλεύουν κάθε λεπτό για αυτό και 2ον, δίνοντας πρόσβαση στην παιδεία. Σίγουρα δεν μπορούν όλοι να μάθουν τα πάντα και δεν έχουν όλοι την δυνατότητα να προχωρήσουν μία επιστήμη, αλλά με την παροχή ευκαιρίας θα βρεις πολύ περισσότερους που μπορούν ενώ πριν θα τους απέκλειες.
Για μένα, η κουλτούρα των Πειρατών είναι ο δρόμος για αυτή την νέα κοινωνία. Μοιραζόμαστε γνώση, θέλουμε ίσες ευκαιρίες, κοινωνική δικαιοσύνη και δεν αναλωνόμαστε σε ανόητες δεξιές ή αριστερές ιδεοληψίες. Δεν είναι εχθρός μας η επένδυση, αλλά δεν είναι και αυτοσκοπός μας το αποτέλεσμά της σε χρήμα. Δεν θέλουμε να εμποδίζεται η διασπορά της γνώσης με αστείες πατέντες, ούτε να αναλώνονται τεράστια ποσά σε γραφειοκρατία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για επένδυση στην βελτίωση της ζωής μας.
Η συνεργασία είναι πάντα καλύτερος δρόμος από τον στείρο ανταγωνισμό. Θέλουμε ευγενή άμιλλα, συναγωνισμό και όχι σκέτο ανταγωνισμό με τρόπαιο ένα τυπωμένο χαρτάκι. Είναι καιρός να προχωρήσουμε στο καινούριο. Κανένα οικονομικό σύστημα, από τον καπιταλισμό μέχρι τον κομμουνισμό δεν έχουν τέτοια προοπτική και σχεδόν κανένα πολιτικό κίνημα δεν έχει ξεφύγει από την ιδεοληψία του παρελθόντος, πλην των Πειρατών. Θέλω να μας αντιγράψουν.
Leave a Reply