Η εποχής της παραπληροφόρησης.

Η εποχής της παραπληροφόρησης.

Πριν από 80 χρόνια, ένα άρθρο εφημερίδας έλεγε ότι ο άνθρωπος του 2020 θα είναι ευφυία. Το άρθρο σχετιζόταν με τους υπολογιστές και την διάδοσή τους στα πανεπιστήμια. Η πρόβλεψη ήταν ότι θα έχουμε πρόσβαση όλοι σε πληροφορίες μέσω αυτών και αυτό θα μας κάνει εξυπνότερους…

80 χρόνια μετά, η διάψευση της πρόβλεψης δεν θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη. Γιατί δεν έχουμε μάθει να κρίνουμε την πληροφορία και έτσι πολλοί πιστεύουμε ότι περάσει σε αυτό το δίκτυο υπολογιστών που σήμερα έχει το όνομα διαδίκτυο (Internet), αρκεί να ταιριάζει με τις προκαταλήψεις μας. 

Από το “τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό”, στο “οι υπολογιστές καταλαβαίνουν αρχαία (βάλτε την γλώσσα σας εδώ)”, στο “ο ιός κατασκευάστηκε σε εργαστήρια”, μέχρι το “η γιαγιά του X ήξερε ότι ψηφίζει Ψ”. 

Πολλά από αυτά είναι παραπληροφόρηση που δεν έρχεται από επίσημα χείλη, αλλά άλλα διαδίδονται από τα ΜΜΕ και από “σοβαρούς” εκπροσώπους διαφόρων επαγγελματικών ομάδων. Έτσι έχουμε περιβαλλοντολόγους που πιστεύουν ότι καίμε τα δάση για να βάλουμε ανεμογεννήτριες, δικηγόρους που διαδίδουν ότι σε 83 νοσοκομεία υπάρχουν ομάδες θανάτου από γιατρούς που σκοτώνουν κατ’ εντολή της κυβέρνησης, συζύγους ιδιοκτητών εταιριών που πουλάνε αναλώσιμα για μικροβιολογικά εργαστήρια που κάνουν τους γιατρούς, χωρίς να έχουν σπουδάσει κάτι και διαδίδουν ένα σωρό ψέματα για τους ιούς, τα εμβόλια και τις θεραπείες, αποτυχημένους “φιλόσοφους” τραγουδιστές που βλέπουν τα ίχνη συμπύκνωσης που αφήνουν πίσω τους αεροσκάφη, ως ψεκασμούς, επιστήμονες και καθηγητές που χαϊδεύουν αυτές τις απόψεις για να κάνουν πολιτική καριέρα με τους πιο ευκολόπιστους συμπολίτες μας, “χάκερ” που δεν ξέρουν την τύφλα τους από υπολογιστές, παρά μόνο να φτιάχνουν μη ασφαλής ιστοσελίδες και διαδίδουν ότι μπορούν να “χακάρουν” τις νέες ταυτότητες και πολλά, πολλά άλλα παραδείγματα.

Η κριτική σκέψη μας διαφεύγει. Δεν έχουμε μάθει να κοιτάμε την γελοιότητα αυτού που λέγεται, μόνο ότι ταιριάζει με αυτό που ήδη πιστεύουμε. Και έτσι μεγεθύνεται αυτή η προκατάληψη μας και γίνεται αυταπόδεικτο γεγονός!

Ένα παράδειγμα θα αναφέρω. Αυτό με τις ταυτότητες που πιστεύουν ότι περιέχουν μέσα GPS επειδή έχουν “τσιπάκι”. Μα αν υπήρχε τεχνολογία να λειτουργεί το GPS χωρίς μπαταρία, ήταν τόσο μικρό και μπορούσε να μεταδίδει και την πληροφορία σε ζωντανό χρόνο, αυτή θα ήταν η πρώτη χρήση της τεχνολογίας αυτής; Οι ταυτότητες; Που είναι όλες οι ενδιάμεσες τεχνολογίες; Γιατί τα GPS που έχουμε στα κινητά μας απαιτούν μπαταρία. Επίσης μεταδίδουν δεδομένα από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας που και αυτό θέλει μπαταρία. Αν το κράτος ήθελε να μας παρακολουθεί, έχει ήδη αυτή την δυνατότητα από τα κινητά μας. Και δεν χρειάζεται καν να είναι ενεργοποιημένο το GPS. Οπότε όσοι νομίζουν ότι τους παρακολουθούν, ας τα πετάξουν.

Αυτές οι απλές σκέψεις αρκούν για να απορρίψουμε αμέσως τέτοιες πληροφορίες. Όμως μεγάλο ποσοστό δεν το κάνει. Γιατί; Δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις; Η μήπως απλά δεν έμαθε ποτέ να σκέφτεται κριτικά; 

Το έχω πει πολλές φορές και θα το ξαναπώ. Η αρχή όλων είναι η παιδεία. Δεν αρκούν οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που μαθαίνουμε παπαγαλία στο σχολείο, συνήθως μέχρι το διαγώνισμα. Πρέπει να μπορούμε να τις αξιολογήσουμε και να τις χρησιμοποιούμαι με κριτικό τρόπο για να μας γίνουν βίωμα. Αυτό δεν το μαθαίνουμε όμως στο σχολείο. 

Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που είχε δάσκαλο στο δημοτικό (τον κ.Λεωνίδα) που μας έμαθε να σκεφτόμαστε κριτικά πριν να απορροφήσουμε την πληροφορία. Αυτό όμως δεν ήταν στην ύλη. Ήταν το μεράκι του δασκάλου. Και λίγοι το έχουν. 

Πρέπει στα σχολεία να μπει ειδικό μάθημα όπου τα παιδιά θα μαθαίνουν τον τρόπο κριτικής σκέψης. Θα μαθαίνουν τις μεθόδους της λογικής σκέψεις και τα λογικά σφάλματα, να μαθαίνουν επιχειρηματολογία. Όχι μόνο να μαθαίνουμε το όνομα του αρχαίου Έλληνα που τα είπε πρώτος.